የጡረታ ሕግ ቀደም ብለው ሥራ ለጀመሩ ሰዎች የጡረታ ጉዳዮችን ይደነግጋል ፡፡ በጡረታ ሕጉ መሠረት እስከ 2018 ድረስ ያካተተ ፣ የጡረታ ጊዜ የጡረታ መብት ቢያንስ ለ 30 ዓመታት ለሠሩ ሰዎች ተሰጥቷል ፡፡ ግን ከጥር 1 ቀን 2019 ጀምሮ የጡረታ ሕግ ማሻሻያዎች በሥራ ላይ ይውላሉ ፡፡
ለቅድመ ጡረታ ብቁ የሆነ ማን ነው
ከጥር 1 ቀን 2019 ጀምሮ ለጡረታ ጡረታ የመብቱ መብት የሚነሳው ለ 37 ዓመት ለሴቶች እና ለ 42 ዓመት ለወንዶች የሥራ ልምድ ሲኖር ነው ፡፡ ስለሆነም ገና በለጋ ዕድሜያቸው ሥራ የጀመሩ ሰዎች ቀደም ብለው ጡረታ መውጣት ይችላሉ ፡፡
በተጨማሪም እስከ 2019 መጀመሪያ ድረስ በሩቅ ሰሜን ውስጥ ለተወሰኑ ዓመታት ለሠሩ ዜጎች ያለ ዕድሜያቸው የጡረታ አበል መብት ነበረ ፡፡ ለሴቶች በሰሜን ውስጥ የ 15 ዓመት የሥራ ልምድ እና የ 20 ዓመት ጠቅላላ የሥራ ልምድ ካላቸው ለቅድመ ጡረታ ጡረታ መብት ይነሳል - በቅደም ተከተል 15 እና 25 ዓመታት ፡፡
ከ 2019 መጀመሪያ አንስቶ በሩቅ ሰሜን ውስጥ የሰሩ እና የሰሜናዊ ልምድ (15 ዓመት) ያላቸው ዜጎች የጡረታ ደመወዝ በ 58 ሴቶች እና 60 ለወንዶች ይቀበላሉ ፡፡ ግን የሰሜን ተሞክሮ ላዳበሩ እና 2 እና ከዚያ በላይ ልጆችን ለወለዱ ሴቶች የጡረታ አበል ዕድሜያቸው በ 50 ዓመት ነው ፡፡
ለህክምና ሰራተኞች እና ለትምህርቱ ስርዓት ሰራተኞች (መምህራን) የጡረታ አበል የማግኘት መብትን የማግኘት ልዩ ልምድ በዜጋው ልዩ ሙያ ላይ በመመርኮዝ ከ 15 እስከ 30 ዓመት ነው ፡፡ ከ 2019 በፊት ልዩ ልምድን ካገኙ በኋላ ወዲያውኑ የጡረታ አበል የማግኘት መብት ካላቸው ከዚያ ከ 2019 በኋላ የጡረታ ዕድሜን መጨመሩን ከግምት ውስጥ በማስገባት የቅድመ ጡረታ መብታቸውን መጠቀም ይችላሉ ፡፡
ሕጉ ለቅድመ ጡረታ ብቁ ለሆኑ 30 የዜጎች ምድቦች ይሰጣል ፡፡ በመሰረቱ እነዚህ ሰዎች አስቸጋሪ እና በተለይም አስቸጋሪ የሥራ ሁኔታ (የአውቶቡሶች ፣ ትራሞች ፣ የትሮሊ አውቶቡሶች ፣ የመንገደኞች አሽከርካሪዎች እና ሌሎች ነጂዎች) ሙያዎች ተወካዮች ናቸው ፡፡
በተናጠል ብዙ ልጆች ላሏቸው እናቶች ያለ ቅድመ ጡረታ ቅድመ ሁኔታ ፣ ሥራ አጦች ፣ የአካል ጉዳተኞች እና የአካል ጉዳተኞችን የሚያሳድጉ ዜጎች ተደንግገዋል ፡፡
ጡረታ ለመቀበል የሚያስፈልገው ዝቅተኛ የአገልግሎት ርዝመት 6 ዓመት ነው ፡፡ ማለትም ፣ አንድ ዜጋ እንደዚህ ያለ ተሞክሮ ካለው ፣ የጡረታ ዕድሜ ሲጀምር (ለ 60 ዓመት ለሴቶች እና 65 ዓመት ለወንዶች) ዝቅተኛ የጡረታ አበል የማግኘት መብት አለው ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2024 ይህ አነስተኛ የአገልግሎት ርዝመት ቀስ በቀስ ወደ 15 ዓመታት ያድጋል ፡፡
በጭራሽ የሥራ ልምድ ከሌለ የጡረታ አበል በሴቶች 68 እና ወንዶች በ 70 ይሰበሰባል ፡፡
ውጤቶች
የጡረታ ማሻሻያ ማሻሻያዎች ከተደረጉ በኋላም ቢሆን ከ 2019 ጀምሮ የ 30 ዓመት ልምድ ካለዎት ቀደም ብሎ ጡረታ መውጣት ይቻላል ፡፡ ይህንን ለማድረግ የ 15 ዓመት “ሰሜናዊ” ልምድ ወይም ከ 15 እስከ 30 ዓመት ድረስ ለተወሰኑ የሠራተኛ ምድቦች የተሰጠ ልዩ ልምድ ሊኖርዎት ይገባል ፡፡
ለ 6 ዓመታት ልምድ እንኳን ጡረታ መውጣት ይችላሉ ፡፡ ዋናው ነገር የጡረታ ዕድሜ መጥቷል ፡፡ ግን በዚህ ሁኔታ የጡረታ አበል እንዲሁ አነስተኛ ይሆናል ፡፡
